Waarom is communicatie een onderdeel van menselijk gedrag? Wat brengt het ons om te communiceren? Als we met een open blik willen kijken naar menselijk gedrag helpt het om te denken aan kinderen of baby’s. We gaan bij hen namelijk uit van onschuld en we hebben nog niet de neiging hen te psychologiseren.
Als we denken aan communicatie en een baby, wat kunnen we dan opmerken? Een baby communiceert emoties en behoeftes heel helder en ongefilterd via lichaamsstaal. We kunnen denken aan oogcontact en lachende gezichtjes, die bij ons een vertederd gevoel oproepen en een neiging om te zorgen voor de baby. We kunnen denken aan een huilende babyarrow_circle_down om te communiceren dat ie ons nodig heeft.
Het huilen van een baby roept bij ons een primaire reactie op, waardoor we sneller zullen reageren. In die zin is het huilen van een baby een vorm van effectieve communicatie.
Kortom: een baby communiceert in allerlei vormen (lichaamstaal, emotionele expressie en gedrag) wat het nodig heeft, om de verzorgers de beste kans te geven om tegemoet te komen aan zijn behoeftes.
Als we er vanuit gaan dat we als volwassene ook communiceren omdat we iets nodig hebben, is het niet gek dat communicatie doorgaans wordt aangemerkt als allerbelangrijkste element van samenwerken en samenzijn. Door te communiceren kunnen we belangrijke informatie uitwisselen. We kunnen laten merken wat we nodig hebben en begrijpen wat de ander nodig heeft. Hierdoor vinden we passende oplossingen en wordt het mogelijk om ons te organiseren.
Toch gaan de communicatie en ons samenzijn zelden vlekkeloos. Een reden hiervoor is dat we als volwassenen vervallen in het uiten van kritiek en verwijten. We maken pijnlijke vergelijkingen over onze luiheid, egoïsme of schoonheid. Of als iets niet gaat zoals we willen veroordelen we mensen of situaties als slecht en onwerkbaar. Deze vormen van veroordelende communicatie zorgen er meer dan eens voor dat we contacten verbreken of verliezen, samenwerkingen ontbinden of in slopende conflicten terecht komen.
Deze conflicten zijn niet verrassend, want door socialisatie en opvoeding zijn we gaan communiceren wat we goed en slecht vinden, in plaats van wat we nodig hebben. Met andere woorden hebben we verleerd wat we als baby heel goed konden; de mensen om ons heen de beste kans geven om ons tegemoet te komen in wat we nodig hebben.
Misschien denk je nu: ‘Dat is toch niet alleen communicatie, maar vooral instelling en inzicht?’ En inderdaad, wat we communiceren staat in nauw verband met hoe we ons voelen en hoe we de wereld zien. Ze beïnvloeden elkaar zelfs wederzijds. Daar zit dus een grote potentie, want hoe je communiceert kan potentieel beïnvloeden hoe je denkt, voelt en relateert.
Door het leren van Geweldloze Communicatie (afgekort: GC) ga je weer communiceren zoals echt helpend is. Je leert op een heldere manier duidelijk te maken wat je nodig hebt en op een empathische manier te horen wat de ander nodig heeft – zonder de verwarrende verwijten en oordelen.
